voorgaande

   Geen frame - ga naar - www.zuivelhistorienederland.nl

Bron: Leeuwarder Courant 2 mei 1996

Door Teake Zijlstra

VOLKOMEN SPRAKELOOS zijn Yde en Jannie van der Meer uit Deinum. Op de dag dat ze 37 jaar getrouwd zijn, heeft zoon Thom ze naar het haventje van Deinum gelokt. Uit het Van Harinxmakanaal komt de oude melkboot aanvaren waarmee Yde vroeger jarenlang de melkroute Deinum-Weidum heeft gevaren. „Ferrek, dat is Willem", roept Yde geëmotioneerd. Hij herkent achter het stuur zijn oude kameraad Willem Weiland. Willem is speciaal uit Canada overgekomen.

Zoon Thom van der Meer heeft geen half werk gedaan. Vorig jaar kreeg hij contact met Boele van der Werf van de scheepswerf De Onderneming in Wergea. Van der Werf had het bootje aangetroffen bij Terherne, waar de gemeente het gebruikte voor het vervoer van afvalcontainers. Van der Werf vatte het plan op de melkboot in oude staat terug te brengen en wist er beslag op te leggen.Hij wist nog dat zijn vader de schouw zo'n 45 jaar geleden had gebouwd en kende de geschiedenis van de melkboot en de familie Van der Meer. Toen hij er met Thom over sprak stond het de beide mannen meteen helder voor ogen: Yde moest de oude route nog eens overdoen.

Thom en Boele regelden veertig melkbussen en een aantal vrijwilligers voor de historisch vaartocht. Gister­morgen om tien uur kon het beginnen. Yde (58) en Jannie snappen er nog niets van als ze worden toegesproken door Douwe Gerbens van de `Historische Werkgroep Deinum doe en no'. Dan komt het bootje met melkbussen het haventje binnenvaren.

Jannie: „Dat lud is noch itselde, sa hearde ik dy altyd thuskommen." Yde is volkomen verbouwereerd. Uit de kleine kajuit komt een bekend hoofd om het hoekje kijken.

Het hoofd van Willem Weiland. Thom had Willem in Canada opgebeld met de vraag of hij tijdens de historische tocht via de mobiele telefoon even met Yde wilde praten, als verrassing. Een paar dagen later belde Willem terug: „Ik kom nei Deinum, want dêr wol ik sels by wêze."

Willem en Yde vallen elkaar in de armen. Yde van der Meer nam de melkroute als vijftienjarige van zijn vader over en in het begin van de jaren vijftig was Willem zijn vaste maat, die geregeld meeging. Willem: „Wy hawwe wat belibbe tegearre. It is krekt as hat de tiid stilstein." Met een brede grijns trekt Yde een overal aan en neemt hij plaats achter het stuur van de melkboot, met een glunderende Jannie aan zijn zijde.

De rest van de familie volgt op de motorpraam, bestuurd door zoon Thom. Yde stuurt het bootje met melkbussen naar de eerste stopplaats. Aan het begin van de Blessumervaart zetten twee mannen melkbussen op het stalt. Vroeger stonden daar de bussen

van Hendrik Sijbrandi. Yde weet de nummers van de melkbussen nog uit zijn hoofd.

Dan gaat het over het Van Harinxma­kanaal naar de Zwette. Yde kent de namen van zijn vroegere klanten nog precies. Hij noemt Geert en Hessel van der Meer, Steenstra, Ate Terpstra. Van der Weide en Tinus van Dijk, met het aantal bussen dat hij mee moest nemen. Hij weet ook nog precies wat hij er moest afleveren. Voor de een nam hij de krant mee en voor de andere brij en boter van de fabriek.

Bij de Boksumerdam gaat het gezel­schap even aan wal. Bij de brug hebben Yde en Jannie een aantal jaren gewoond. Halverwege het Weidumerhout op de Zwette moeten weer melkbussen klaarstaan. Daar woonde destijds Ytsen Tamminga.

Sjoerd de Boer uit Menaldum staat daar klaar, maar geen bussen. „Se binne fuort", zegt De Boer. Het is even een dissonant in het feestelijk gebeuren.

Boele van der Werf en Thom zijn boos en teleurgesteld. De bussen en het melkkarretje van de zwager van Boele zijn waarschijnlijk op koninginnedag gestolen door passerende bootje­vaarders: „In rotstreek. Dat barde eartiids net." Thom hoopt dat de daders de spullen terugbrengen. Lang staan ze er niet bij stil.

Bij de boerderij van Ate Rijpma staan de volgende bussen. De oude Rijpma is er bij als de melkboot aankomt. Willem en Yde schudden hem de hand. Een 'omkesizzer' van Yde rent langs de wal en haalt eendeneieren uit een korf. Hij demonstreert wat Willem en Yde vroeger vaak deden onderweg. De

eieren komen in een kaasdoek in de waterkoeling van de dieselmotor. „Sa hienen wy altyd seane aaien underweis."

Willem vertelt dat ze zich op warme dagen beurtelings aan een touw achter de boot aan lieten slepen: „Ik wit noch dat Yde it tou losliet. Ik joech wat ekstra gas en Yde hat hast twa kilometer yn syn bleate kont oer de wdl draafd om my wer yn te heljen." Oude belevenissen komen weer boven.

Dan gaat het verder over de Weidumer­vaart naar Weidum, waar de resten van de oude melkfabriek nog staan. Daar werden de melkbussen van zeven boeren tot in 1971 afgeleverd. Yde stopte in 1961 met melkvaren en kreeg nog een aantal opvolgers. Willem zette een grote slagerij op in Canada. Ze hadden gisteren de dag van hun leven.