Naar gegevens

▲  Gegevens Rogat (De Wijk)

  1888 Statuten in StCrt

  Naar knipsels

▲  Knipsels CZ. Rogat (De Wijk)

▲  Tekst Rogat

  Naar tekst

Toen de Coöperatieve Zuivelfabriek te Rogat eind 1977 zijn deuren voorgoed sloot, werd het toen oudste zuivelbedrijf in Drenthe toegevoegd aan de rij van bedrijven in het DOMO werkgebied, welke op grond van noodzakelijke kosten-besparing de werkzaamheden hebben moeten staken.

Het in 1940 toegevoegde filiaal te Meppel bleef nog tot 19?? als centraal distributiepunt in Zuid-west-Drenthe bestaan.

In het nu volgende iets over het ontstaan van de eerste Coöperatieve zuivelfabriek in Drenthe.

Om meer te weten te komen over het ontstaan van "ROGAT" stonden mij enkele bronnen ter beschikking. In de tekst soms aangegeven tussen haakjes (X) en te vinden aan het eind van deze tekst.

 Dat de eerste zuivelfabriek, in De Wijk tot stand kwam was niet geheel toeval. Doordat de prijzen in de voorafgaande jaren, (1850-1877), vooral gunstig waren in het zogenaamde "zuivel-gebied", was men, juist daar, nogal eenzijdig georiënteerd geraakt op de melkveehouderij.

In deze streken, voor Drenthe het gebied rondom Meppel, moest men bijna geheel leven van de opbrengst van de boter, wekelijks verkocht op de Meppeler botermarkt.

Op de zandgronden, waar men gedicteerd door de armere gronden, soberder leefde en men meer een gesloten huishouding had, nog voornamelijk bestaande uit ruilhandel, bemerkte de boer - in eerste instantie - minder van de wisselende marktprijzen. Toen de boterprijzen gedurende de "grote landbouwcrisis",  eind vorige eeuw, dra-matisch zakte, was dat voor het Zuivelgebied  een ramp. Omdat het Drentsche Landbouw Genood-schap (D.L.G.) veel heeft bijgedragen aan de op-richting van de eerste zuivelfabrieken in Drenthe lezen we eerst wat Homan, oud secretaris van het D.L.G., er over schreef in het gedenkboek uitge-

geven bij het 100 jarig bestaan van dit genoot-schap in 1947 (2).

In 1887 kwam voor het eerst de fabriekmatige zuivelbereiding ter sprake. Er wordt, tijdens de D.L.G. bestuursvergaderingen, in dat jaar een rapport besproken, wat is uitgebracht door een eerder dat jaar ingestelde kommissie. De ge-noemde kommissie had een, door drie boeren opgericht, roomboterfabriekje opgezocht in Kloosteranjum bij Berlikum (Fr). De eigenaren kregen, in hun 60 m2 grote fabriekje, uit 31 liter melk 1 KG goede boter. Maar wat waarschijnlijk het meeste heeft aangesproken, was dat dezelfde mensen fl. 3,- tot fl. 4,- boven de hoogste notering op de Leeuwarder markt ontvingen. (Per 40 KG, de hoogste gemiddelde prijzen in 1887 waren fl. 48,­-- per 40 KG )

In dezelfde vergadering werd door een uitge-nodigde "deskundige" (Rinkes Borger, directeur van een zuivelfabriek te Leiden), een pleidooi gehouden voor de fabrieksmatige boterbereiding; “er moest betere kwaliteit komen waardoor de kunstboter weer werd verdrongen door de echte boter”. Blijkbaar maakte een en ander de meeste indruk op de boeren in  De Wijk, want op 20 januari 1888 werd onder leiding van de toenmalige voorzitter van het D.L.G. , W. J. Boelken, een Vergadering te De Wijk gehouden ,om te komen tot de oprichting van een boterfabriek (4). De plaatselijke landbouw-vereniging was met een commissie, bestaande uit o.m. J. Blom te Meppel, W. Arends te Ruiner-wold, C. Baron de Vos van Steenwijk van de Havix-horst en R. Nijsingh te De Wijk, op kosten van het D.L.G. , al naar een boterfabriek te Elsloo geweest om polshoogte te nemen.*

* Het volledige rapport werd opgenomen in de Mepper Courant van 21 juni 1888. Is een herdruk van, uitgegeven ????

  MAP Zuivelfabriek-Rogat_28-22-2006.pdf

 Link: www.webringreestdal.nl/../Zuivel-l..   /  ...deel-2   /  ....deel-3

  Naar  foto’s

Geen frame - ga naar - www.zuivelhistorienederland.nl