#Dr.a/2020-08-06

voorgaande

1986 W. Runhart kaasmaker uit Ruinerwold

Orvelte ‘De Onderneming’  26 juni 1899-1908 / Museum 1985 - heden

1983

1983

1983

1985

Onduidelijk!

 Nederlands Dagblad 1985-06-06

Museumdorp Olvelte verrijkt met oude handkrachtzuivelfabriek

door G.J. Versteeg

Vorige week werd aan de reeks van historische monumenten in het Drentse museumdorp Orvelte een nieuwe toegevoegd. De Commissaris der Koningin van Drenthe, ir. A.P. Oele, heropende woensdag officieel de zuivelfabriek "De Onderneming". Op 11 maart 1899 begon deze Coöperatieve handkrachtzuivelfabriek met de aanmaak van boter, om in 1908 reeds te worden gesloten. Deze week begon "De Onderneming" een tweede leven, deze keer deels als museum over hoe de zuivelfabriek indertijd te werk ging en deels als een eigentijdse, kleinschalige kaasmakerij.

[....]

Daar is sinds deze week bijgekomen de historische zuivelfabriek De Onderneming. In de tijd dat deze zuivelfabriek oorspronkelijk werd opgericht, was dat overigens in het geheel niets bijzonders. In die tijd werden overal in het land kleine zuivelfabriekjes opgericht, waarvan het overgrote deel werd aangedreven met handkracht. De ontwikkeling van de fabrieksmatige verwerking van melk ging in die tijd echter zo snel dat in 1908 het coöperatieve handkrachtzuivelfabriekje te Or velte weer moest worden gesloten. In die tijd echter waren er alleen in de provincie Drenthe nog ruim honderd zuivelfabriekjes.

Pand

Slechts het pand bleef in de jaren daarna gehandhaafd, in 1983 kwam er de gelegenheid voor de stichting Orvelte om het pand van "De Onderneming" te verwerven. In eerste instantie stond de stichting daarbij voor ogen het oude ambacht van de zuivelfabriek het maken van boter, weer volgens de oude methoden en met behulp van de vroegere werktuigen, te doen herleven Dat bleek echter in het geheel niet mogelijk, aldus een advies van een werkgroep. Niet alleen waren de oude werkmethoden nogal onhygiënisch, maar ook de werktuigen waren niet meer te gebruiken en incompleet. Dat betekende dat er een alternatief moest worden gevonden voor de inrichting van de oude zuivelfabriek.

Dat alternatief werd gevonden in het tentoonstellen van de oude werktuigen van de zuivelverwerking in fabrieken van ongeveer een eeuw geleden. Het oude fabriekscomplex is ook zo veel mogelijk ingericht zoals het indertijd neeft gefunctioneerd.

Een andere oplossing werd er gevonden voor de later aan het complex aangebouwde schuur. Daarin is nu gevestigd een eigentijdse kaasmakerij, die op kleinschalige en ambachtelijke wijze zich daadwerkelijk bezighoudt met de fabrikage van kaas. Het ligt daarbij in de bedoeling dat er toestemming wordt gevraagd voor het voeren van de eigen merknaam 'Orvelter kaas.

Die kaasmakerij is daarbij zodanig ingericht dat alles goed voor bezoekers te zien is en er daarnaast informatie over de moderne manier van kaas maken wordt verstrekt. Daarmee voldoet de toeristische trekpleister Orvelte dit jaar in ieder geval aan de voorwaarde dat er nieuwe zaken aan het publiek moeten worden geboden, om recreanten te kunnen blijven trekken, zoals tijdens de openingsplechtigheid werd gezegd.

Zie ook RTL Drenthe 18 mrt 2016 http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/107037/Zuivelatelier-in-historische-zuivelfabriek-Orvelte

Zie ook RTL Drenthe 2 april 2016  http://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/107499/Kaasmakerij-in-Orvelte-sluit-na-dertig-jaar-de-deuren

#Orvelte

In 1983 werd het voormalig handkrachtfabriekje - was vele jaren als woonhuis gebruikt - door ‘Stichting Museumdorp Orvelte’ aangekocht en teruggebracht in de staat van ongeveer 1900.

Zie enkele krantenartikelen hier over in een afzonderlijke pdf-bestand. ophalen

bron Boek CZ. Westerbork - Lubberts. blz 56

......In 1899 vertrokken er diverse leden / leveranciers bij de stoomzuivelfabriek Westerbork. De steeds terugkerende problemen; melkvervalsing, slechte wegen, lagere uitbetaling e.d., veroorzaakten dat er in 1899 bij het gemeentebestuur van Westerbork kort achter elkaar diverse aanvragen binnen waren gekomen voor een vergunning voor de oprichting van handkrachtboterfabriekjes in diverse omliggende dorpen. Maart 1899 ging de eerste, het coöperatieve handkrachtfabriek, “De Onderneming” in Orvelte van start. Later dat jaar volgden, door particulier initiatief, ook fabriekjes in Balingen, Elp en Zwiggelte

Van elders:

Kosten fabriek Orvelte fl. 1540,-- Gebouwd door A. Padding uit Westerbork.

Er waren in Orvelte veel directeurs wisselingen!